Een stijve onderrug kan iedereen wel eens hebben, meestal gaat dat na een paar dagen al weer beter. Anders wordt het als de pijn constant aan blijft houden, of het met de regelmaat van de klok in de rug blijft schieten. De pijn kan uitstralen naar de billen en benen, ook uitstraling naar de bovenrug is mogelijk.

Wat zijn de kenmerken en oorzaken?
Verschillende oorzaken kunnen een rol spelen in het ontstaan van lage rugklachten. Lichamelijk gezien is een onderscheid te maken tussen klachten welke ontstaan door spierproblemen (myogeen), klachten welke ontstaan door bot en gewrichtsproblemen (artrogeen) of klachten waarbij het probleem meer met zenuwen te maken heeft (neurogeen). Vaak is er sprake van een combinatie van deze klachten en zullen ze elkaar beïnvloeden.

Bij myogene klachten worden de klachten vaak erger in de loop van de dag, voornamelijk op drukke dagen (zowel mentaal als fysiek) zijn de klachten meer aanwezig. Ook ’s nachts kunnen myogene klachten verergeren, dit heeft dan vaak te maken met een verkeerde houding in bed (b.v. buikslapen), of een slechte matras.

Bij artrogene klachten verergert de pijn vaak op het moment dat er na het rusten weer bewogen gaat worden (b.v. ’s morgens bij het opstaan). Bij artrogene klachten ontstaan bijna altijd ook myogene problemen, omdat door de pijn de spieren meer worden aangespannen en op die manier uiteindelijk weer pijnlijk worden. De problemen komen vaak of uit de onderrug (een wervelprobleem) of meer vanuit de overgang van de rug naar het bekken (het SI-gewricht).

Bij neurogene klachten wordt de pijn veroorzaakt door een afknelling of een beschadiging van een zenuw. De pijn wordt vaak op een andere plek gevoeld dan waar het daadwerkelijke probleem zich bevindt. Bijvoorbeeld pijn in het been door een afknelling in de rug. Er zal altijd eerst moeten worden gekeken waar de zenuwprikkeling vandaan komt. Komt het uit de rug doordat er een tussenwevelschijf uitpuilt? (Hernia). Of wordt er een zenuw geprikkeld op een andere plek in de onderrug, het bekken of de heup? (Ischias). Of ligt de oorzaak toch ergens anders.

Ook psychosociale problemen en omgevingsfactoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan of in stand houden van lage rugklachten.

Oefentherapie-Mensendieck bij lage rugklachten
Bij myogene klachten wordt er in eerste instantie gewerkt aan het weer soepel krijgen van de spieren (d.m.v. oefeningen). Daarnaast zal er worden gekeken welke aspecten in de houding en beweging voor het teveel aan spanning van de spieren zorgt, deze aspecten zullen dan moeten worden verbeterd. Om de houding te kunnen veranderen zijn vaak ook krachtoefeningen nodig.

 Bij artrogene klachten zal in eerste instantie worden gekeken naar een gunstige stand van de (pijnlijke) gewrichten. Bij een SI-probleem is er soms sprake van een blokkade aan één kant, deze blokkade moet dan worden opgeheven. Daarnaast wordt er gewerkt aan stabiliteit: de spieren worden getraind om zo als een soort korset bescherming te bieden aan de betrokken gewrichten.